काठमाडौं: नेपालको परराष्ट्र सेवामा ऐतिहासिक योगदान पुर्याएकी पहिलो महिला राजदूत विन्देश्वरी शाहको ९१ वर्षको उमेरमा निधन भएको छ। उहाँले बिहीबार बिहान आफ्नै निवास कालीमाटी, काठमाडौंमा देहत्याग गर्नुभएको हो।
शिक्षा र प्रारम्भिक जीवन
विन्देश्वरी शाहको जन्म सन् १९३३ फेब्रुअरी १३ मा भारतको कर्सियोङमा भएको थियो, जहाँ उहाँका पिता पद्मसुन्दर मल्ल निर्वासनमा हुनुहुन्थ्यो। उहाँले स्कुले शिक्षा सेन्ट हेलेन्स कन्भेन्ट, कर्सियोङमा हासिल गर्नुभएको थियो।
उहाँले अमेरिकाको प्रतिष्ठित बर्नार्ड कलेज, कोलम्बिया विश्वविद्यालयबाट स्नातक र जोन्स हप्किन्स विश्वविद्यालयबाट अन्तर्राष्ट्रिय मामिलामा स्नातकोत्तर गर्नुभएको थियो। अमेरिकी कलेजबाट स्नातक गर्ने पहिलो नेपाली महिला हुनु उहाँको अर्को ऐतिहासिक परिचय हो।
पेशागत जीवन
सन् १९५९ मा परराष्ट्र मन्त्रालयमा सेवा शुरू गर्नुभएका शाहले नेपालका लागि विभिन्न कूटनीतिक जिम्मेवारी सम्हाल्नुभएको थियो।
- सन् १९६१–१९६५: अमेरिकास्थित नेपाली दूतावासमा काम।
- सन् १९७२: बंगलादेश स्वतन्त्र भएपछि, त्यहाँको डेपुटी चिफ अफ मिसन।
- सन् १९८८: भारतका लागि नेपालकी पहिलो महिला राजदूतको रूपमा नियुक्ति।
उहाँको कार्यकालले नेपालको परराष्ट्र सेवामा महिलाको स्थान सुरक्षित र सशक्त बनाउन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको थियो।
व्यक्तिगत जीवन
विन्देश्वरी शाहले सन् १९६६ मा डा. नारायण केशरी शाहसँग विवाह गर्नुभएको थियो। उहाँका दुई छोरा अनिलकेशरी शाह र उज्वलकेशरी शाह थिए। अनिल शाह नेपालका एक प्रतिष्ठित पूर्वबैंकर हुनुहुन्छ भने उज्वल शाहको केही वर्षअघि निधन भएको थियो।
निधन र योगदानको स्मरण
विन्देश्वरी शाहको निधनले नेपालको कूटनीतिक क्षेत्रमा एक महान् व्यक्तित्व गुमाएको छ। उहाँको योगदानलाई नेपालले सधैं स्मरण गर्नेछ। अन्त्येष्टि कार्यक्रम परिवारको निर्णयअनुसार सम्पन्न गरिने जनाइएको छ।
