जनकपुर। मिथिला क्षेत्रको बहुप्रतिक्षित सामा चकेवा पर्व आजदेखि सुरु भएको छ। छठ पर्वको मुख्य दिनको एक दिन पहिला (खरना) को दिनबाट सुरु हुने यो पर्व दिदीबहिनीहरूले आफ्ना दाजुभाइको दीर्घायु र सुखसमृद्धिको कामना गर्दै मनाउने गर्दछन्। यो पर्व मिथिला संस्कृतिको महत्वपूर्ण अंगका रूपमा लिइन्छ।
सामा चकेवा पर्व कार्तिक पूर्णिमाको दिनसम्म मनाइन्छ। यस अवसरमा दिदीबहिनीहरूले विभिन्न रंगीन माटाका सामा, चकेवा, सुगा लगायतका प्रतिमाहरू सजाएर बास्केट (डलिया) मा राखी गीत गाउने र नाचगान गर्ने परम्परा रहेको छ।
धार्मिक विश्वासअनुसार, यो पर्व भगवान श्रीकृष्णकी छोरी सामालाई निरपराध हुँदा पनि आरोप लागेर भएका घटनाको सम्झनामा मनाइने गरिन्छ। त्यसबेला पक्षीहरूले सामाको निर्दोषिता प्रमाणित गरेका थिए भन्ने कथासँग यो पर्व जोडिएको छ। त्यसैले यस पर्वमा पक्षीहरूको रूपी सामा–चकेवा खेलाइन्छ र अन्त्यमा ती पक्षीहरूलाई ‘विदाइ’ गरिन्छ।
सामा चकेवा पर्व करिब एक सातासम्म चल्ने गर्दछ। यस अवधिमा दिदीबहिनीहरू साँझपख सामा खेल्न भेला हुन्छन्, लोकगीत गाउँछन् र सामाजिक एकता तथा दाजुभाइबीचको स्नेहको प्रतीकका रूपमा पर्व मनाइन्छ।
मिथिला क्षेत्रका जनकपुर, सिरहा, धनुषा, महोत्तरी, सप्तरी लगायतका जिल्लाहरूमा अहिले बजारहरू रंगीन माटाका सामा–चकेवा प्रतिमाले सजिएका छन्। स्थानीय कलाकारहरू यस पर्वका लागि विशेषरूपमा माटाका कलात्मक सामग्रीहरू बनाउन व्यस्त छन्। यसरी सामा चकेवा पर्वले मिथिला समाजमा भाइबहिनीबीचको प्रेम, आपसी सौहार्द र सांस्कृतिक पहिचानलाई मजबुत पार्ने महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दै आएको छ।
